မိႈေရာဂါ

မိႈေရာဂါ

အပင္ေတြေရာဂါျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းေတြထဲက အျဖစ္အမ်ားဆုံးက ကပ္ပါေရာဂါပုိး အနဳဇီ၀ရုပ္ေတြျဖစ္တဲ့  ဘက္တီးရီးယားနဲ႔ မႈိတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ မႈိေတြဟာ သူတုိ႔အတြက္လုိအပ္တဲ့ အစာအာဟာရကုိ ကုိယ္တုိင္မခ်က္လုပ္နိဳင္ပဲ အျခားသက္ရွိအပင္ေတြကုိ ကပ္ပါးအျဖစ္မွီခုိအသက္ရွင္ရတဲ့အတြက္ လက္ခံပင္ေတြကုိ ေရာဂါျဖစ္ေစပါတယ္။

ကပ္ပါးမႈိေတြရဲ႕မ်ဳိးေစ့ျဖစ္တဲ့ Spore ေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ မုိးေရနဲ႔ (ေလာင္းတဲ့)ေရေတြကတစ္ဆင့္ အပင္ေတြဆီ ေရာက္လာပါတယ္။ အဲဒီ စပုိးေတြဟာ အပင္အရြက္ေတြမွာရွိတဲ့ စတုိမာ(Stoma) အေပါက္ေတြကလဲ၀င္တယ္။ၿပီးေတာ့ သစ္ရြက္ေတြရဲ႕ အေပၚယံ ဖေယာင္းလႊာကုိ ေဖါက္ၿပီးေတာ့လဲ ၀င္လာတယ္။ ဒီပထမအဆင့္ကုိ “ထိျခင္း”အဆင့္(Contact Stage)လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ႔ ကပ္ပါးမႈိေတြရဲ႕မ်ဳိးေစ့ျဖစ္တဲ့ Spore  ေတြအေညွာက္ေပါက္လာၿပီး လက္ခံပင္ရဲ႕အတြင္းထဲကုိ မိႈေတြ၀င္ေရာက္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆဲလ္နဲ႔တစ္ရွဴးေတြဆီက အာဟာရေတြကုိ စုပ္ယူစားသုံးပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကုိ ေအာင္းတဲ့အဆင့္ (Incubation Stage) ေရာဂါျဖစ္ဖုိ႔အရွိန္ယူေနတဲ့အဆင့္ လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီပထမအဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္ထိ မႈိေရာဂါျဖစ္တြယ္ေနခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တုိ႔က မသိနိဳင္ေသးဘူး။ ဘာလကၡဏာမွ မျပေသးဘူး။

တတိယအဆင့္အေနနဲ႔ မိႈ အမွ်င္ေလးေတြဟာ လက္ခံပင္ဆီက အစာအာဟာရေတြကုိ သူတုိ႔လုိသေလာက္ထုတ္ယူသုံးစဲြလာတယ္။ တစ္ပင္လုံးမွာရွိေနတဲ့ အစာအာဟာရေတြကုိ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ေနရာ(မိႈေတြရွင္သန္ေနတဲ့ေနရာ)ဆီကုိ ေရြ႕လွ်ားေရာက္ရွိလာေအာင္လည္း မိႈေတြကစြမ္းေဆာင္နိဳင္တယ္။ ဒီအဆင့္မွာ အရြက္ေတြရဲ႕တစ္ရွဴးေတြပ်က္စီးၿပီး အမည္းစက္ေလးေတြ ေပၚလာတယ္။ ဒီေတာ့မွ က်ေနာ္တုိ႔က အပင္မွာ မိႈေရာဂါျဖစ္ေနၿပီလုိ႔သိရတာပါ။

ဒီအဆင့္ေတြကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေရာဂါျဖစ္မွ မိႈသတ္ေဆးဖ်န္းတာဟာ ေနာက္က်ေနၿပီလုိ႔ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ က်ေနာ္အရင္တင္ခဲ့တဲ့ ပုိ႔စ္တစ္ခုမွာ မိႈေရာဂါျဖစ္မွ ေဆးဖ်န္းပါလုိ႔ေရးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါက အေပ်ာ္တမ္း၀ါသနာပါလုိ႔သစ္ခြစုိက္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ မ်ားေသာအားျဖင့္အိမ္ေရွ႕၀ရံတာတုိ႔ တံစက္ၿမိတ္အစြန္းတုိ႔လုိ လူနဲ႔နီးတဲ့ေနရာေတြမွာ စုိက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေရာဂါျဖစ္မွန္းမသိ/မျဖစ္မွန္းမသိ တစ္ပါတ္တစ္ခါဖ်န္းေနရင္ လူေတြရဲ႕က်န္းမာေရးကုိထိခုိက္နိဳင္ပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ အိမ္ဆုိပုိၿပီးဂရုစုိက္သင့္ပါတယ္။ သစ္ခြပင္ကုိ ေနအိမ္ထဲစုိက္ထားၿပီး ေနအိမ္ထဲတင္ပဲ မိႈသတ္ေဆးဖ်န္းတာမ်ိဳးဆုိရင္ ပညာရွင္ေတြက လုံး၀ကုိ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။က်န္းမာေရးနဲ႕စာရင္ ဘ၀မွာသစ္ခြကသာမာန္အဆင့္ပဲလုိ႔ေတြးမိလုိ႔ပါ။ မိႈသတ္ေဆး၊ ပုိးသတ္ေဆးေတြကုိ ဖ်န္းေတာ့မယ္ဆုိရင္ အရင္ဆုံး Mask ေတြတပ္ထားသင့္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ တတ္နိဳင္ရင္ လက္အိတ္တုိ႔ဘာတုိ႔၀တ္ေပါ့။ ေဆးဖ်န္းၿပီးရင္ အဲဒီအခင္းထဲကုိ ၂၄-နာရီအတြင္း မ၀င္သင့္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေနအိမ္မွာ ခ်ိတ္ဆဲြၿပီး သစ္ခြစုိက္တဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္မွ ဖ်န္းပါလုိ႔ေျပာခဲ့တာပါ။   အေကာင္းဆုံးကေတာ့ တစ္ရွဴးေတြမပ်က္စီးခင္ကတည္းက မိႈသတ္ေဆးဖ်န္းတာပါပဲ။ သစ္ခြခ်စ္သူေတြအေနနဲ႔  ကုိယ့္မွာစုိက္ထားတဲ့ သစ္ခြေတြကုိ သစ္ခြရုံေဆာက္ၿပီးသီးသန္႔စုိက္ထားတယ္ဆုိရင္(ဒါမွမဟုတ္) လူေတြကုိ မထိခုိက္နိဳင္ေလာက္တဲ့ ေနအိမ္နံေဘးေတြမွာ၊ အိမ္ေရွ႕ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ စုိက္ထားတာမ်ဳိးဆုိရင္ေတာ့ ေရာဂါကုိ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာ အေကာင္းဆုံးမုိ႔လုိ႔ မုိးတြင္းဆုိတစ္ပါတ္တစ္ခါ၊ ပြင့္လင္းရာသီဆုိရင္ ႏွစ္ပါတ္တစ္ခါဖ်န္းတာေကာင္းပါတယ္။  ေဆးဖ်န္းတဲ့အခါ ေလၿငိမ္တဲ့ ညေနပုိင္းအခ်ိန္မွ ဖ်န္းပါ။