လိပ္ျပာသစ္ခြပ်ဳိးပင္ငယ္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ဳိးျခင္း

လိပ္ျပာသစ္ခြပ်ဳိးပင္ငယ္မ်ားကုိ စုိက္ပ်ဳိးျခင္း

တစ္ရွဴးကာခ်ာနည္းနဲ႔ပြါးထားတဲ့ လိပ္ျပာသစ္ခြပ်ဳိးပုလင္းထဲကအပင္ေပါက္ေလးေတြကုိ ထုတ္ယူတဲ့အခါ ပထမဆုံး ပ်ဳိးပုလင္းကုိ ခဲြပစ္ဖုိ႔အတြက္ ပ်ဳိးပုလင္းကုိ သတင္းစာ(သ႔ုိ)ဂ်ာနယ္နဲ႔ ထူထူပတ္ထားပါ။ ၿပီးေတာ့ ပုလင္းကုိ  70  ံေလာက္ခပ္ေစာင္းေစာင္းေထာင္ထားၿပီး ပုလင္းေအာက္ေျခကုိ တူ(သုိ႔)ေက်ာက္ခဲ နဲ႔ ထုခြဲပစ္ပါ။ ပုလင္းကဲြသြားတဲ့အခါ ပ်ဳိးပင္ငယ္ေတြကုိထုတ္ယူၿပီး ေရသန္႔သန္႔ထည့္ထားတဲ့ ပုံးတစ္လုံးထဲထည့္ပါ။ ၿပီးေတာ့ ပ်ဳိးပုလင္းထဲကပါလာတဲ့ေက်ာက္ေက်ာပြါးစာေတြကုိေျပာင္စင္ေအာင္ေဆးပစ္ၿပီး အပင္ငယ္ေလးေတြကုိ တစ္ပင္စီခဲြထုတ္ပါ။ ၿပီးေတာ့ အပင္အရြယ္တူဆုိဒ္တူေတြကုိ အႀကီးဆုိဒ္/အေသးဆုိဒ္ထပ္ခဲြၿပီးစုထားပါ။ အဲဒီအပင္ေလးေတြကုိ ပ်ဳိးဖုိ႔အတြက္ အျမင့္ ေလး/ငါးလက္မ၊ အက်ယ္ဆယ္လက္မ/တစ္ေပ၀န္းက်င္ရွိတဲ့ ပလပ္စတစ္ျခင္းေတြ ထဲမွာ တစ္လက္မေလာက္အရြယ္ရွိတဲ့ အုတ္ခဲက်ဳိး/မီးေသြးခဲ၊ တစ္လက္မေလာက္အရွည္ျဖတ္ထားတဲ့ အုန္းဆံႀကိဳးေတြကုိ ပ်ဳိးအုိးျပည့္ခါနီးလက္ႏွစ္ဆစ္ေလာက္အလုိထိျဖည့္ထားပါ။ အဲဒီပြါးစာေတြကုိ ပ်ဳိးအုိးထဲမထည့္မီ ကာဆူမင္ေဖ်ာ္ထားတဲ့ ေရနဲ႔ ၁၅  မိနစ္ေလာက္စိမ္ထားေပးၿပီးမွ ပ်ဳိးအုိးထဲ ျဖည့္ထည့္ပါ။ သစ္ခြပ်ဳိးပုလင္းကုိ မခဲြမီကတည္းက ပြါးစာေတြကုိ ကာဆူမင္စိမ္ၿပီး အဆင္သင့္လုပ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပ်ဳိးပင္ငယ္ေလးေတြကုိ ပြါးစာထည့္ထားတဲ့ျခင္းထဲမွာ တစ္ပင္နဲ႔တစ္ပင္ တစ္လက္မ(သုိ႔) ႏွစ္လက္မေလာက္ျခားၿပီးထည့္ပါ။ ၿပီးရင္ေဆးဖ်န္းရမယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဖ်န္းတဲ့ေဆးကုိ ဗားပလက္၊ ဖုိလစ္အက္စက္၊ သၾကား၊ ကာဆူမင္၊ မုိရယ္လ္မုန္း ငါးမ်ဳိးထည့္ေဖ်ာ္ပါတယ္။

 (ဗားပလက္နဲ႔ ဖုိလစ္အက္စက္က အပင္ငယ္အလုပ္မလုပ္နိဳင္ေသးခင္ လုိအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ရဖုိ႔နဲ႔ အျမစ္အတြက္ လွဳံ႕ေဆာ္ဖုိ႔ ထည့္တာ။ သၾကားကုိေတာ့ အပင္ေတြအစာခ်က္တယ္ဆုိတာ သၾကားဓါတ္ရဖုိ႔အတြက္ခ်က္တာမုိ႔လုိ႔ အပင္ငယ္ေလးေတြ နလံမထူနိဳင္ေသးခင္ တုိက္ရုိက္ေကၽြးေပးတဲ့အေနနဲ႔ ထည့္တာ။ ကာဆူမင္ကေတာ့ သၾကားကအခ်ဳိျဖစ္လုိ႔ မိႈလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ပုလင္းထဲကထုတ္ကာစ အပင္ငယ္ေလးေတြက အရမ္းနဳေတာ့ရိပုပ္လြယ္တယ္၊ အဲဒါ ဘက္တီးရီးယားကုိအလြယ္တကူက်ေရာက္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိႈနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားကုိ ကာကြယ္နိဳင္ဖုိ႔ ကာဆူမင္ကုိ ထည့္တာ။ မုိရယ္လ္မုန္းေဟာ္မုန္းက နိဳက္ထရုိဖီေနာအုပ္စု၀င္ေဟာ္မုန္းျဖစ္လုိ႔ အပင္ေတြႀကီးထြားဖုိ႔အတြက္ လွဳံ႕ေဆာ္အားေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ထည့္တာ)

အခ်ဳိးက ေရတစ္ဂါလံမွာ-ဘားပလက္ ႏွစ္လုံး၊ ေဖာ္လစ္အက္စက္ တစ္ျခမ္း၊ သၾကား တစ္ဇြန္း၊ ကာဆူမင္ 1-CC၊  မုိရယ္လ္မုန္း 1-CC ထည့္ေဖ်ာ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ဳိးတုိင္းေဖ်ာ္ၿပီး အပင္ငယ္ေလးေတြ အျမစ္စၿပီး အလုပ္ လုပ္လာတဲ့အခ်ိန္ထိ ေလာင္းေပးပါတယ္။ေလာင္းတဲ့ခါ ေရမွဳန္ေလးေတြပဲထြက္တဲ့ ေဆးဖ်န္းဗူးေတြနဲ႔ဖ်န္းပါ။ အပင္ငယ္ေလးေတြက ပုလင္းထဲမွာ ပြါးစာအရည္အေငြ႕နဲ႔ ေနရလုိ႔ အေျခေနေကာင္းေပမယ့္ အျပင္ကုိထုတ္စုိက္တဲ့အခါ ေလသလပ္တဲ့ဒဏ္ရယ္၊ အပူခ်ိန္ရယ္ေၾကာင့္ ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး အရြက္ဖ်ားေတြေျခာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အပူေလွ်ာ့တဲ့ေနရာ၊ ေလမေလွာင္လြန္း၊ မတုိက္လြန္းတဲ့ေနရာမွာ ထားၿပီး ေရကုိ ခဏခဏဖ်န္းေပးရပါမယ္။(ပူျပင္းတဲ့ အညာလုိေနရာမ်ဳိးမွာဆုိရင္ အပင္ငယ္၀န္းက်င္ေလထုထဲ ေရေငြ႕မ်ားေနေစဖုိ႔ အပင္ငယ္ေလးေတြထားတဲ့ ေနရာ၀န္းက်င္ကုိပါ ေရဖ်န္းေပးသင့္ပါတယ္။) မနက္ပုိင္းေတြမွာ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ ေဆးေဖ်ာ္ရည္ကုိေလာင္းေပးနိဳင္ၿပီး ညေနပုိင္းေရာက္တဲ့ခါ ရုိးရုိးေရကုိ မ်ားမ်ားဖ်န္းေပးၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာ ကာဆူမင္ခ်ည္းသီးသန္႔ေဖ်ာ္ထားတဲ့ မိႈသတ္ေဆးကုိ ေလာင္းေပးသင့္ပါတယ္။  အျမစ္အလုပ္ စလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွ ၂၅၊ ၅၊ ၅၊ လုိမ်ဳိး အပင္ေျမၾသဇာကုိ ေရတစ္ဂါလံမွာ လက္ဘက္စားဇြန္းတစ္ဇြန္းထက္မပုိေစပဲ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ေဖ်ာ္ေလာင္းရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လဲ ပုလင္းခဲြၿပီး ႏွစ္ပတ္ေလာက္မွာ အပင္အေျခေနေကာင္းရင္ ေျမၾသဇာေကၽြးေပးလုိ႔ရပါတယ္။ ေျမၾသဇာေကၽြးတဲ့ခါ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ပဲေကၽြးေပးပါ။ အျမစ္သစ္ေလးေတြထြက္လာၿပီဆုိရင္ေတာ့ အုိးေျပာင္းေပးလုိ႔ရၿပီ။ ေျပာင္းေရြ႕စုိက္မယ့္အုိးမွာ မီးေသြးခဲ နဲ႔ အုတ္ခဲက်ဳိး(သုိ႔)ေရညွိကုိ ထက္၀က္ေလာက္ထည့္စုိက္ပါ။ အုိးေျပာင္းထားၿပီးတဲ့ အပင္ငယ္ေလးေတြကုိ မနက္ပုိင္းေနေရာင္ေအာက္(သုိ႔)အရိပ္စမုိးထားတဲ့ ေနေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ေအာက္မွာအရင္ထားသင့္ပါတယ္။ အပင္ၾကီးေတြလုိ ေနေရာင္ခပ္ျပင္းျပင္း မခံနိဳင္ေသးလုိ႔ပါ။ အရြက္သစ္ေတြ အျမစ္သစ္ေတြထြက္လာၿပီဆုိမွ  အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ ေဆးေဖ်ာ္ရည္ကုိရပ္ၿပီး ကာဆူမင္နဲ႔ ေျမၾသဇာကုိ ႏွစ္ရက္ျခား၊ သုံးရက္ျခားတစ္ႀကိမ္ေလာက္ ေလာင္းၿပီး ဆက္လက္ျပဳစုနိဳင္ပါတယ္။ ဒီလုိအပင္ငယ္ေတြကုိ စုိက္တဲ့အတြက္ ရလာတဲ့ အပင္ေတြက ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာပဲ ရွင္သန္လာတဲ့ အပင္ျဖစ္လုိ႔ ပန္းၿခံေတြက၀ယ္တဲ့ အပင္ေတြထက္ပုိၿပီးဒဏ္ခံနိဳင္တယ္။ ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ကုိယ့္လက္ထဲမွာ ႀကီးလာတဲ့ အပင္ျဖစ္လုိ႔ ဒီအပင္ေတြရဲ႕ အေလ့အထကုိလည္း ပုိသိလာနိဳင္ပါတယ္။

Oncidium မင္းသမီးသစ္ခြစုိက္ပ်ဳိးျခင္း

Oncidium မင္းသမီးသစ္ခြစုိက္ပ်ဳိးျခင္း

Oncidium  ဟူေသာအမည္မွာ ဂရိဘာသာစကားျဖစ္ေသာ Onkos  မွဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး အစုိင္အခဲ(or)ေအာက္ခံျပားဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ပန္းပြင့္ရွိ labellum ၏ၾကြက္နိဳ႕သ႑ာန္ အသားနဳကုိရည္ၫႊန္းေခၚေ၀ၚျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိဳင္ငံတြင္မူ Dancing Lady  ဟုလူသိမ်ားပါသည္။ ဂါ၀န္ဖားဖား၀တ္ၿပီး ကေနေသာ မိန္းကေလးႏွင့္တူသျဖင့္ Dancing Lady  ဟု အမည္ေပးထားျခင္းျဖစ္၏။

စုိက္ပ်ဳိးျခင္း

Oncidium  သစ္ခြကုိစုိက္ပ်ဳိးရာသည့္အခါ ေျမအုိးတြင္ အုတ္ခဲက်ဳိး၊ မီးေသြးခဲ တုိ႔ကုိထည့္၍ စုိက္ပ်ဳိးနိဳင္ပါသည္။ အခ်ဳိ႕ သစ္သားအုိးတြင္ ယင္းပြါးစာမ်ားထည့္၍လည္း စုိက္ပ်ဳိးၾကပါသည္။ သတိျပဳရန္မွာ Oncidium သစ္ခြမ်ားသည္ အျခားသစ္ခြမ်ဳိးမ်ားထက္ အနည္းငယ္ပုိ၍ ေျခာက္ေသြ႕သည္ကုိႀကိဳက္သျဖင့္ ေျခာက္ေသြ႕လြယ္သည့္ ပြါးစာမ်ားကုိ သုံးသင့္ပါသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ေသာ Oncidium မ်ားသည္ ေရ၀ပ္ပါက ပုပ္သြားတတ္ပါသည္။ ပင္ပုိင္းႀကီးထြားေနစဥ္ ေရကုိမ်ားမ်ားေလာင္းေပးသင့္ၿပီး အစာကုိလည္းလံုေလာက္စြာ ေကၽြးသင့္ပါသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ Oncidium မ်ားမွာ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb ႀကီးထြားမႈၿပီးဆုံးလွ်င္ ပန္းခုိင္လည္းမထြက္ သားတက္လည္းမထြက္ပဲ နားတတ္ပါသည္။ အပင္နားခ်ိန္မွာ တစ္ပါတ္မွ တစ္ခ်ဳိ႕ ရသတၱပါတ္မ်ားစြာ ၾကာတတ္ပါသည္။

အပူခ်ိန္ႏွင့္ စုိထုိင္းဆ

Oncidium သစ္ခြမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ အပူခ်ိန္မွာ 60  ံ  မွ   80  ံF တြင္ထားရွိသင့္ၿပီး စပ္မ်ဳိး Oncidium မ်ားအတြက္ 55  ံF သည္ သင့္ေတာ္ပါသည္။ ေရေလာင္းသည့္အခါ အပင္၊ အုိး အားလုံးစုိေအာင္ေလာင္းေပးသင့္ၿပီး ေရမ၀ပ္ေစရန္ဂရုစုိက္ရပါမည္။ ႀကီးထြားေနစဥ္ေရမ်ားမ်ားရရန္လုိၿပီး ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb ပိန္ခ်ဳံ႕သြားသည္အထိ ေရမငတ္ေစရန္ ဂရုစုိက္သင့္ပါသည္။ အပင္နားတတ္သည့္ မ်ဳိးမ်ားကုိ နားသည့္အခ်ိန္တြင္ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb မေျခာက္ရုံသာ ေလာင္းေပးရန္လုိပါသည္။ စပ္မ်ဳိးပင္မ်ား၏ အျမစ္သည္ အၿမဲေရစုိေနလွ်င္ ပုပ္တတ္သျဖင့္ မုိးရာသီတြင္ အရိပ္ေအာက္ထားသင့္ပါသည္။ မူရင္းမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ေရႊ၀ါေရာင္ မ်ဳိးမ်ားမွာ အၾကမ္းခံသျဖင့္ အျပင္ဘက္ေလဟာျပင္တြင္လည္းစုိက္ထားနိဳင္ပါသည္။

အလင္းေရာင္ႏွင့္ ေလ၀င္ေလထြက္

Oncidium သစ္ခြမ်ားအတြက္ ၅၀% မွ်အလင္းေရာင္ရလွ်င္ လုံေလာက္ပါသည္။ သုိ႔မဟုတ္ မနက္ပုိင္းေနေရာင္ အျပည့္ရၿပီးေန႔လည္ႏွင့္ ညေနပုိင္းမ်ားတြင္ အရိပ္ရေနေစလွ်င္လည္း သင့္ေတာ္ပါသည္။ ေရႊ၀ါေရာင္ မ်ဳိးမ်ားကုိ ယင္းထက္ေနေရာင္ပုိေပးသင့္ပါသည္။  ေလ၀င္ေလထြက္ ေကာင္းစြာ ရရွိေစသင့္ၿပီး အစုိဓါတ္ပါသည့္ ေလျပည္ေလညွင္းတုိက္ခတ္ျခင္းျဖင့္ ပြါးစာမ်ား ျမန္ျမန္ေျခာက္ေသြ႕ သျဖင့္ အျမစ္မ်ား ပုိ၍ က်န္းမာသန္စြမ္းပါသည္။

ေျမၾသဇာ

Oncidium သစ္ခြမ်ားအတြက္ ၂၁-ပတ္လည္ကဲ့သုိ႔ ေျမၾသဇာမ်ားကုိ ျပင္းအားေပ်ာ့ေပ်ာ့ျဖင့္ တစ္ရက္ျခားေလာင္းေပး၍ျဖစ္ေစ၊ ၁၄-ပတ္လည္ကဲ့သုိ႔ ေျမၾသဇာမ်ားကုိ အုိးတြင္းတစ္လတစ္ႀကိမ္ထည့္ေပး၍ ျဖစ္ေစ ေကၽြးေပးနိဳင္ပါသည္။

အုိးေျပာင္းျခင္း

Oncidium သစ္ခြမ်ားကုိ အပင္သစ္ႀကီးထြားေနခ်ိန္ အျမစ္သစ္မထြက္မီ အုိးေျပာင္းသင့္ပါသည္။ အနားယူေနသည့္ အပင္မ်ားႏွင့္ ပန္းပြင့္ေနဆဲအပင္မ်ားကုိ အုိးမေျပာင္းသင့္ပါ။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ အုိးေျပာင္းပါက အပင္အတည္တက်ျဖစ္ရန္ ခဲယဥ္းပါသည္။ Oncidium သစ္ခြမ်ားကုိ ႏွစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ခန္႔ အုိးေျပာင္းေပးသင့္ပါသည္။ သစ္ပင္ သစ္သားတုံးတုိ႔တြင္ ကပ္၍စုိက္ပ်ဳိးပါက အုိးေျပာင္းရန္၊ သားခဲြရန္မလုိေသာ္လည္း အုိးတြင္စုိက္သည့္ အပင္ထက္ ေရကုိ ပုိ၍ေလာင္းေပးရန္လုိပါသည္။

သစ္ခြမ်ဳိးပြါးျခင္း

သစ္ခြမ်ဳိးပြါးျခင္း

အရင္ပုိ႔စ္တစ္ခုမွာ Keiki-GROW  ေဟာ္မုန္းသုံးၿပီး မ်ဳိးပြါးနည္းကုိတင္ခဲ့ပါတယ္။ ခုေတာ့

၁။ ကုိင္းျဖတ္ မ်ဳိးပြါးျခင္း။

၂။ သားခဲြမ်ဳိးပြါးျခင္း၊ ဥေယာင္ပင္စည္ေဟာင္းမ်ား ျဖတ္ေတာက္မ်ဳိးပြါးျခင္း။

၃။ ပန္းခုိင္ရုိးတံမွ မ်ဳိးပြါးျခင္း

ေတြကုိ ေရးပါ့မယ္။

ကုိင္းျဖတ္ မ်ဳိးပြါးျခင္း။(Cutting)

Monopodial  အမ်ဳိးစားသစ္ခြ(မုိးေပၚေထာင္သစ္ခြ)ေတြကုိ  အပင္ျဖတ္ၿပီး အလြယ္တကူမ်ဳိးပြါးနိဳင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိးပြါးတဲ့အခါ အဓိကသတိထားရမယ့္ ႏွစ္ခ်က္က (၁) ျဖတ္ယူမယ့္အေပၚပုိင္းမွာ သန္သန္မာမာ ထြက္ေနတဲ့ က်န္းမာတဲ့ အျမစ္ သုံးျမစ္ေလာက္ရွိရမယ္။ (၂) က်န္ခဲ့တဲ့ ေအာက္ငုတ္မွာ ပန္းမပြင့္ခဲ့တဲ့ မ်က္စိေလးလုံးနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့အရြက္ ေျခာက္ရြက္ေလာက္က်န္ခဲ့ရမယ္။ ျဖတ္ရာကုိ ထုံး(ဒါမွမဟုတ္) မိႈသတ္ေဆးသုတ္ေပးပါ။ ျဖတ္ၿပီး  ၿပီးခ်င္းမစုိက္ပဲ ျဖတ္ရာေျခာက္မွ စုိက္တာ ပုိေကာင္းတယ္။ က်န္ခဲ့တဲ့ အပင္ငုတ္ျဖတ္ရာမွာ Keiki-GROW  ေဟာ္မုန္း သုတ္ထားေပရင္ သားတက္ႏွစ္တက္သုံးတက္ ထြက္လာနိဳင္တယ္။ ထြက္လာတဲ့ သားတက္ေတြက အျမစ္ေတြထြက္လာရင္ ထပ္ၿပီးျဖတ္စုိက္နိဳင္ပါတယ္။ သားတက္ျဖတ္စုိက္ခ်ိန္ ပင္မငုတ္မွာ အရြက္မရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္ သားတက္အေျခမွာ အရြက္ ေလးရြက္ေလာက္ ခ်န္ျဖတ္ပါ။ ဒါမွ ငုတ္က သားတက္ထပ္ထြက္နိဳင္လိမ့္မယ္။ ျဖတ္တဲ့အခါ ဓါးနဲ႔ျဖတ္တာထက္ ကုိင္းျဖတ္ကတ္ေၾကးနဲ႔ ျဖတ္တာ ပုိေကာင္းပါတယ္။ ျဖတ္ၿပီးက်န္ခဲ့တဲ့ ငုတ္ကုိ သားတက္လုိခ်င္တဲ့အတြက္ ပုံမွန္ထက္ အရိပ္ပုိရတဲ့ေနရာမွာ နိဳတ္ထရုိပုိမ်ားတဲ့ ေျမၾသဇာေကၽြးၿပီး ေရကုိေလွ်ာ့ေလာင္းပါ။ အရိပ္မ်ားမ်ားေပးထားတဲ့အတြက္ မိႈသတ္ေဆးပုံမွန္ဖ်န္းေပးဖုိ႔လုိတယ္။ ေအာက္ေျခမွာ အရြက္မရွိ /ရုိးတံပဲရွိၿပီး အေပၚမွာပဲ အရြက္ေတြရွိတဲ့ အပင္မ်ိဳးဆုိရင္ ပင္စည္ရဲ႕ သုံးပုံတစ္ပုံကုိ ဓါးနဲ႔ျဖတ္ရာေပးၿပီး အပင္ကုိ (ပ)ပုံေကြးေပးပါ။ ဒါဆုိရင္ ေအာက္ေျခမွာ သားတက္လုိက္လာနိဳင္ပါတယ္။

သားခဲြမ်ဳိးပြါးျခင္း၊ ဥေယာင္ပင္စည္ေဟာင္းမ်ား ျဖတ္ေတာက္မ်ဳိးပြါးျခင္း.

ေျမေလွ်ာက္ပင္စည္. Rhizome လုိပဲ ေဘးတုိက္သြားၿပီး ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb နဲ႔ႀကီးထြားတဲ့  ကက္တလီယာ၊ ဒင္ဒရုိဘီယမ္စတဲ့ Sympodial သစ္ခြေတြကုိ သားခဲြမ်ဳိးပြါးျခင္း၊ ဥေယာင္ပင္စည္ေဟာင္းမ်ား ျဖတ္ေတာက္မ်ဳိးပြါးျခင္းျဖင့္ မ်ဳိးပြါးနိဳင္ပါတယ္။ သားခဲြတဲ့ေနရာမွာ သတိျပဳရမွာက

၁။ အပင္ဟာ က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ အပင္ျဖစ္ရမယ္။

၂။သစ္ခြပင္မွာ အရြယ္ရင္ၿပီးတဲ့ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb အနည္းဆုံး ေလးပင္နဲ႔ အထက္ ရွိရမွာ              ျဖစ္ပါတယ္။

၃။ အရြယ္ရင္ၿပီးတဲ့ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb  ေျခရင္းက သားတက္ထြက္ၿပီး အဲဒီသားတက္ကေန အျမစ္သစ္ထြက္စ ျဖစ္ရမယ္။

သားခဲြဖုိ႔အပင္ကုိျဖတ္တဲ့အခါ သားတက္အျပင္ အနည္းဆုံး ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb  ႏွစ္ခုပါေအာင္ (Rhizome) ေျမေလွ်ာက္ပင္စည္ကုိျဖတ္ၿပီး ျဖတ္ရာကုိ ထုံး(ဒါမွမဟုတ္)မိႈသတ္ေဆးသုတ္ပါ။ နည္းနည္းေျခာက္ေအာင္ ေလသလပ္ခံထားၿပီးမွ အုိးသစ္မွာ စုိက္ပါ။ အပင္ေဟာင္းကုိ အုိးေဟာင္းမွာပဲ ဆက္ထားခဲ့ပါ။ အုိးသစ္နဲ႔စုိက္ခ်င္ရင္လည္း အျမစ္ေဟာင္း အေသေတြကုိျဖတ္ပစ္ၿပီးမွစုိက္ပါ။ အုိးခဲြတဲ့အခါ ျဖစ္နိဳင္ရင္ Keiki-GROW  ေဟာ္မုန္းကို အပင္ေဟာင္းရဲ႕ မ်က္စိေတြမွာ သုတ္ေပးပါ။ တကယ္လုိ႔ အစာေတြ မေဟာင္းေသးဘူးဆုိရင္ အုိးမခဲြပဲ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb  အနည္းဆုံးႏွစ္ပင္ေလာက္ပါေအာင္  (Rhizome) ေျမေလွ်ာက္ပင္စည္ကုိျဖတ္ရုံ ျဖတ္ေပးထားရင္  သားတက္ေတြအမ်ားႀကီးထြက္လာၿပီး အရမ္းလွတဲ့ သစ္ခြအုိးကုိ ရနိဳင္ပါတယ္။ ဒင္ဒရုိဘီယမ္သစ္ခြအပင္ေဟာင္းေတြ မေသေသးဘူး၊ အပင္ေျခမွာ သားတက္ထြက္နိဳင္ေလာက္တဲ့ မ်က္စိလည္းမရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္ ပင္စည္ေယာင္ဥတက္ Pseudobulb  အေျခက ျဖတ္ၿပီး ပူျပင္းတဲ့ရာသီဆုိရင္ ခုံရွည္ေပၚမွာ ဂုန္နီအိတ္လုိမ်ဳိး ေရကုိထိန္းနိဳင္တာကုိ ခင္းထားၿပီး ေလသလပ္တဲ့ ေနရာမွာထားပါ။ မုိးရာသီဆုိရင္ မုိးျပင္မွာ ပစ္ထားရင္ အပင္ရုိးတံကေန သားတက္ငယ္ေတြထပ္ထြက္နိဳင္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မိႈနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ရုိးတံ ပုပ္မသြားေအာင္နဲ႔ စုိထုိင္းဆနည္းၿပီး ရုိးတံေျခာက္မသြားေအာင္ ဂရုစုိက္ေပးဖုိ႔လုိတယ္။ အဲဒါဆုိ သားတက္ငယ္ေတြ ရနိဳင္ပါတယ္။

ပန္းခုိင္ရုိးတံမွ မ်ဳိးပြါးျခင္း

သစ္ခြပန္းခုိင္ရုိးတံရဲ႕ ေအာက္ဆုံးပန္းပြင့္ ေအာက္က အဆစ္ေတြမွာ Vegetavite buds ပင္ပုိင္းဖူးေတြပါရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြက အေျခအေနေပးရင္ အပင္ငယ္ေတြ ထြက္လာနိဳင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိအပင္ငယ္ ထြက္တာမ်ဳိးကုိ လိပ္ျပာသစ္ခြေတြမွာပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ မူရင္ ပန္းပြင့္တဲ့ အပင္ႀကီးက အားေကာင္းတယ္၊ ကုိယ္ကလည္း အပင္ငယ္လုိခ်င္တယ္ဆုိရင္ Vegetavite buds ပင္ပုိင္းဖူး မ်က္စိေတြကုိ ဖုံးေနတဲ့ ပြင့္ရြက္ခံ Bract ေတြကုိ ခြါပါ။ ေပၚလာတဲ့ မ်က္စိမွာ Keiki-GROW  ေဟာ္မုန္းကို သုတ္ေပးပါ။  ဒီလုိ Keiki-GROW  ေဟာ္မုန္းကိုသုံးၿပီး အပင္ငယ္ရယူတဲ့အခါ မ်က္စိအားလုံးကုိ မသုံးပါနဲ႔။ ေပၚလာမယ့္ အပင္ငယ္က အပင္ႀကီးဆီက အစာကုိပဲ စားသုံးရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားဆုံး မ်က္စိႏွစ္ခုေလာက္ပဲ သုတ္သင့္ပါတယ္။ ဂရုစုိက္ရမွာက ကုိယ္က အပင္ကုိလုိခ်င္တဲ့အတြက္ ပုံမွန္ထက္ အရိပ္ ပုိေပးရမယ္။ နိဳတ္ထရုိ ပုိမ်ားတဲ့ ေျမၾသဇာကုိေကၽြးရမယ္။ ေရကုိ ေလွ်ာ့ေလာင္းရမယ္။အရိပ္ပုိေပးတဲ့အခါ အပင္က ေနေရာင္ေအာက္က အပင္ေလာက္ ဒဏ္မခံနိဳင္တဲ့အတြက္ မိႈနဲ႔ ဘက္တီးရီးယားသတ္ေဆး ပုံမွန္ဖ်န္းေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ အပင္သစ္ထြက္လာလုိ႔ အပင္သစ္က အျမစ္ေတြထြက္လာရင္ ျဖတ္စုိက္လုိ႔ ရပါၿပီ။ပုံမွန္အပြင့္ ပြင့္တဲ့ေနရာမွာပဲ ေဟာ္မုန္းသုတ္ၿပီးဆက္ထားရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အပင္ျဖစ္မလာပဲ ပန္းခုိင္အသစ္ပဲ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အဆင္ေျပၾကပါေစ။

(Bulbophyllum auricomum) သဇင္စုိက္ပ်ဳိးျခင္း

(Bulbophyllum auricomum) သဇင္စုိက္ပ်ဳိးျခင္း

သဇင္ပန္းပါ၀င္ေသာ မ်ဳိးစု(Bulbophyllum)ဟာ  သစ္ခြမ်ိဳးရင္းေတြထဲမွာ  အႀကီးဆုံးမ်ဳိးရင္းျဖစ္ၿပီး မ်ဳိးစိပ္ေပါင္း (၂၀၀၀)ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အီေကြတာ တစ္ပတ္လုံးမွာေတြ႕ရေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ျမန္မာေတြ တန္ဖုိးထားတဲ့သဇင္  မ်ဳိးစိပ္ကေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ကေနၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတုိင္းအထိပ်ံ႕ႏွ႔ံေပါက္ေရာက္ပါတယ္။ ထူျခားတာက ျမန္မာနိဳင္ငံ အျပင္ဘက္မွာ လုံး၀မေတြ႕ရတဲ့အတြက္ အရမ္းကုိ ျမန္မာဆန္တဲ့ပန္းလုိ႔ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ မဟာဆန္ျခင္း၊ ကဗ်ာဆန္ျခင္း၊ တင့္တယ္ျခင္း၊ က်က္သေရရွိျခင္း၊ ျဖဴစင္ျခင္းစတဲ့ ေကာင္းျခင္းမ်ားစြာကုိ ပုိင္ဆုိင္ထားပါတယ္။ သဘာ၀မွာ သဇင္ေတြက သစ္ကုိင္းဖ်ားေတြမွာ ေပါက္တာမ်ားတယ္။ ေနေျပာက္ေတြ ေလေျပညွင္းေတြရတဲ့ သစ္ကုိင္းဖ်ားေတြမွာ ေပါက္ေရာက္တာကုိၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေနအျပည့္မႀကိဳက္ဘူး။ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းတာကုိ ႀကိဳက္တယ္ဆုိတာ သိနိဳင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕လူေတြက သဇင္ပန္းကုိ သန္႔စင္လုိ႔ေခၚၿပီး သဇင္ကအသန္႔ႀကိဳက္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကတာဟာ ေလေလွာင္ပိတ္တဲ့ေနရာေတြက အနံ႔သက္မေကာင္းလုိ႔ပါ။အမွန္က ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းတာကုိႀကိဳက္တာပါ။

သဇင္ေတြက မုိးမက်မီ အပင္သစ္ေလးေတြထြက္လာတယ္။ အပင္သစ္ေလးေတြက ဥထဲမွာရွိတဲ့ အစာေတြကုိ စားသုံးၿပီးႀကီးထြားလာတယ္။မုိးမွန္လာတဲ့ခ်ိန္မွာ အပင္သစ္က အျမစ္ေတြထြက္လာတယ္။ အဲဒီခ်ိန္ထိ ဥက ျဖစ္မလာေသးဘူး။ ၈/၉ လပုိင္းေလာက္မွာဥကေပၚလာတယ္။ စုိက္ပ်ဳိးသူေတြအေနနဲ႔ အျမစ္ေလးေတြထြက္လာတဲအခ်ိန္မွာ အစာေကၽြးေပးဖုိ႔လုိတယ္။ ဒါမွ သန္စြမ္းတဲ့ဥေတြရရွိၿပီး လွပတဲ့ သဇင္ခက္ေတြ ရရွိနိဳင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အရြက္မေၾကြမီ ၉ /၁၀ လပုိင္းေလာက္မွာ ၁၀၊ ၅၂၊ ၁၇ လုိမ်ဳိး အပြင့္ေဆးေတြ တင္ေပးသင့္တယ္။ အျမစ္သစ္ေတြစထြက္လာတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး အစာေကၽြးတဲ့အခါ နိဳတ္ထရုိအခ်ဳိးမ်ားတဲ့ ေျမၾသဇာေတြထက္ ၂၁-ပတ္လည္လုိ ေျမၾသဇာေတြကုိ ၅-ရက္တစ္ခါေလာက္ ေကၽြးသင့္ပါတယ္။ နိဳတ္ထရုိမ်ားတဲ့ေျမၾသဇာကုိေကၽြးရင္ ဥကလွေပမယ့္ အပြင့္မပြင့္နိဳင္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အပင္ႀကီးထြားေစဖုိ႔ သီးပြင့္ေစဖုိ႔အစြမ္းထက္တဲ့ နိဳတ္ထရုိဖီေနာ အုပ္စု၀င္ေဟာ္မုန္း ေတြျဖစ္တဲ့ မုိရယ္မုန္းတုိ႔ လစ္တုိဇင္တုိ႔ကုိ ႏွစ္ပါတ္တစ္ခါေလာက္ဖ်န္းေပးသင့္ပါတယ္။

စုိက္တဲ့အခါ အျမစ္ေဟာင္းေတြျဖတ္ပစ္တာတုိ႔ ဥကုိသြားၾကားထုိးတံနဲ႔ ေဖါက္ထုိးၿပီး စုိက္တာတုိ႔ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဘာလုိ႔လဲဆုိရင္ သဇင္ဆုိတာလဲ သစ္ခြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ အစာေတြကုိ ဥနဲ႔ အျမစ္ေတြမွာ သုိေလွာင္ထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အျမစ္ျဖတ္တာ၊ ဥကုိသြားၾကားထုိးတံနဲ႔ထုိးစုိက္တာဟာ သဇင္ဥနဲ႔ အျမစ္မွာရွိတဲ့ အာဟာရေတြကုိ ျဖဳန္းတီးပစ္ရာက်ပါတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့အတြက္ သားတက္အတြက္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့တာပဲ အဖတ္တင္တယ္။ သစ္တုံးမွာ အုန္းဆံႀကိဳးတစ္ထပ္ပတ္ၿပီး အဲဒီေပၚမွာ အျမစ္ပါတဲ့ သဇင္ဥကုိတင္ၿပီး အုန္းဆံႀကိဳးေနာက္တစ္ပတ္ကုိ အျမစ္ေပၚပတ္ခ်ည္လုိက္ရင္ ဥလည္းခုိင္သြားတယ္။ ဥလည္းမနာဘူး။ အျမစ္ကအစာေတြလည္းမဆုံးရွဳံးေတာ့ဘူး။ ဥကုိသြားၾကားထုိးတံနဲ႔ထုိးစုိက္ရင္ အဲဒီဥက ေနာက္ႏွစ္ဆုိ ေျခာက္သြားလိမ့္မယ္။ သဇင္ဥေတြရဲ႕ေအာက္ေျခမွာ အပင္ျဖစ္လာနိဳင္တဲ့ မ်က္စိ ၂၀-၀န္းက်င္ပါတဲ့အတြက္ ဥေဟာင္းကလည္း အပင္ထပ္ထြက္နိဳင္တယ္။တစ္ဥနဲ႔ တစ္ဥဆက္ထားတဲ့ ေျမေလွ်ာက္ပင္စည္ကုိျဖတ္လုိက္ရင္ ဥေဟာင္း ဥသစ္ ႏွစ္ဥလုံးကုိစုိက္ရင္ ပင္ပြါးအမ်ားႀကီးရနိဳင္ပါတယ္။ဥကုိသြားၾကားထုိးတံနဲ႔ထုိးစုိက္ရင္ေတာ့ ဥေဟာင္းေျခာက္သြားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ထပ္စုိက္လုိ႔မရေတာ့ဘူး။ ၿပီးေတာ့ သဇင္ရြက္ေတြက ပုံမွန္အခ်ိန္မွာ အနံ႔မထြက္ဘူး။ မေမႊးဘူးေပါ့။ပြင့္ကနီးအရြက္ေၾကြခ်ိန္မွာ အန႔ံထြက္တယ္။ မုိးတြင္မွာ သဇင္အုံနားေရာက္သြားလုိ႔ ေမႊးေနၿပီဆုိရင္ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒါ အရြက္ေတြ ဘက္တီးရီးယားက်လုိ႔(ဒါမွမဟုတ္)မွိဳေရာဂါက်လုိ႔(ဒါမွမဟုတ္)မုိးမ်ားၿပီးသစ္စက္ေရ အဆက္မျပတ္က်ၿပီးအရြက္ပုပ္လာလုိ႔ အနံ႔ထြက္လာတာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘက္တီးရီးယားနဲ႔ မႈိသတ္ေဆးဖ်န္းေပးသင့္ပါတယ္။ သဇင္က အရြက္တစ္ရြက္(ဒါမွမဟုတ္) ႏွစ္ရြက္တည္းထြက္တဲ့ အပင္ျဖစ္လုိ႔ ဥမျဖစ္ေသးခင္ အရြက္ပုပ္ရင္ အပင္ေသသြားလိမ့္မယ္။ အရြက္ေတြ ေရာဂါမျဖစ္ဖုိ႔ အရမ္းဂရုစုိက္ရပါတယ္။

သဘာ၀မွာ မုိးေရနဲ႔ရွင္သန္တဲ့အပင္ျဖစ္လုိ႔ ၅၀% (ဒါမွမဟုတ္) ၇၀% အရိပ္စေအာက္ မုိးထဲမွာ စုိက္တာ ပုိေကာင္းပါတယ္။ သဇင္စုိက္တဲ့ သစ္သားတုံး၊ တုိင္ေတြကုိ အရွည္ႀကီးထားတာလဲမေကာင္းဘူး။ က်လာတဲ့ မုိးေရထဲက အာဟာရေတြကုိ အေပၚဘက္အပင္ေတြက စားသုံးရေပမယ့္ ေအာက္ဘက္ကအပင္ေတြက အာဟာရနည္းတဲ့ေရပဲရေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုိင္အရွည္နဲ႔ စုိက္ရင္ အစာေကၽြးေပးဖုိ႔လုိတယ္။ ဒီအတုိင္းထားရင္ ေအာက္ဘက္က အပင္ေတြက ဥမသန္ဘူး။ ေအာင္ျမင္စြာ စုိက္ပ်ဳိးနိဳင္ၾကပါေစ။